Tijdens de Inspiratiecountdown van 2023 schreef ik een stukje waarin ik probeerde te begrijpen hoe het kan dat het diplomabezit lijkt af te nemen in Nederland. En of we ons echt heel erg zorgen moeten maken over de zwemveiligheid van de kinderen in de toekomst. Omdat het nog steeds actueel is, heb ik het stukje bewerkt tot dit blog. Op 25 juni ga ik er verder op in tijdens een webinar, waarbij het omgaan met wachtlijsten de rode draad is.
Onderzoek
28 november 2023 werden nieuwe cijfers uit onderzoek van het Mulierinstituut bekend. De titel van het onderzoek is best angstaanjagend: Het percentage van de kinderen tussen de 6 en 16 jaar dat geen zwemdiploma heeft, is tussen 2018 en 2022 verdubbeld.
In de uitgebreide factsheet van het Mulierinsituut staat bij de conclusies het volgende:
‘Waar er eerst een positieve trend leek te zijn in het aandeel kinderen met een zwemdiploma, lijkt deze trend vanaf de coronapandemie de andere kant op te gaan. In 2020 steeg het aandeel kinderen zonder zwemdiploma al. In 2022 is dit aandeel verder gestegen: het is nu zelfs twee keer zo hoog als in 2018. Er lijkt dus sprake van een doorzettende stijging in het percentage kinderen zonder zwemdiploma. Dat kan deels komen doordat verschillende groepen in de samenleving belemmering ervaren om zwemles te volgen. Kinderen die opgroeien in armoede, kunnen bijvoorbeeld vaak niet leren zwemmen door financiële tekortkomingen (Stuij et al., 2022). Kinderen van vluchtelingen hebben vaak moeite met de taalbarrière, maar ervaren ook andere belemmeringen (Van der Meijde et al., 2022).’
Om welke percentages gaat het?
- In 2018 had 6 procent van de kinderen geen zwemdiploma. In 2020 was dit 9 procent. In 2022 had 13 procent van de kinderen tussen de 6 en 16 jaar geen zwemdiploma.
Wat ook in de factsheet staat:
- In de leeftijdscategorie van 6-11 jaar zijn de afgelopen jaren (2018-2022) wel minder kinderen zonder zwemdiploma (14%) dan eerder (2012-2016, 17%). Dit is een positieve ontwikkeling binnen deze leeftijdsgroep.
Er zijn dus meer kinderen van 6-11 jaar dan eerst die een zwemdiploma hebben. Dan zou je kunnen zeggen dat de daling in het diplomabezit vooral komt doordat de oudere kinderen (12-16 jaar) minder vaak een zwemdiploma hebben. In de factsheet wordt daar verder niks over gezegd.
- Het percentage kinderen met A-, B- én C-diploma varieert tussen de jaren 2012 en 2022. In 2020 was dit percentage gedaald ten opzichte van 2018. Mogelijk was dit het gevolg van sluiting van de zwembaden vanwege coronamaatregelen. Een positieve ontwikkeling is dat het aandeel kinderen met alle drie deze diploma’s in 2022 weer op het niveau van 2018 is.
Wat betekenen al deze cijfers?
Ik reageer even ‘voor de vuist weg’.
Het onderzoek is gedaan in 2022. De cijfers zijn vergeleken met de cijfers in 2020 en 2018. Er is een daling in het diplomabezit. Mijn eerste reactie is: dat lijkt me vrij logisch. We hebben in de periode 2020 – 2022 véél minder zwemles aangeboden. Kinderen hebben dus veel langer over het halen van een zwemdiploma gedaan, het zou heel goed kunnen dat ze wel gewoon op les zaten, maar tijdens de meting in 2022 nog geen diploma hadden gehaald.
Door de lockdowns moesten veel kinderen langer wachten om te kunnen beginnen met zwemles. De wachtlijsten zijn veel langer geworden. Kinderen beginnen later met de lessen. Er is een groep kinderen die, zonder de coronapandemie, al een zwemdiploma zouden hebben gehaald. Nu is dat niet gelukt. Het lijkt logisch dat dat terug te vinden is in de cijfers.
Het schoolzwemmen, dé plek waar ook de oudere kinderen nog de gelegenheid krijgen om een zwemdiploma te halen, heeft nog meer schade van de coronapandemie ondervonden. Veel kinderen hebben misschien wel 1,5 jaar geen zwemles gehad. Dit zal ook invloed hebben op de meting van het diplomabezit in 2022.
In de conclusies van de factsheet stond dat een lager diplomabezit deels kan komen doordat verschillende groepen in de samenleving belemmering ervaren om zwemles te volgen. Er wordt aangegeven dat kinderen uit gezinnen met een laag inkomen, met een migratieachtergrond en die wonen in sterk stedelijk gebied, minder vaak een zwemdiploma hebben. En dat het dus van groot belang is om de kansen voor kinderen uit deze groepen om zwemles te volgen te vergroten.
Conclusie?
Natuurlijk is het heel belangrijk om ons te blijven richten op deze genoemde groepen. We weten al langer dat het voor hen geen vanzelfsprekendheid is om zwemles te volgen. Tijdens het project NL Zwemveilig is volop ingezet op het vergroten van het gebruiken van beschikbare financiële vergoedingen. Het lijkt er op dat dat voor de jongere kinderen wel een beetje heeft geholpen. In de groep van 6-11 jaar is het diplomabezit immers met 3% gestegen. Maar in die groep zijn er nog steeds veel kinderen zonder diploma, dus er is nog steeds werk aan de winkel.
Wachtlijsten
Ik vind het jammer dat er niet dieper is ingegaan op de invloed van de coronapandemie op het diplomabezit. Nu worden weer allerlei stokpaardjes de media ingeslingerd, terwijl er wel degelijk positieve ontwikkelingen zijn. En richten we ons wel op de juiste dingen? Is het realistisch te verwachten dat het schoolzwemmen terugkomt? Wat is de invloed van wachtlijsten? Veel kinderen die wel een diploma willen halen, moeten wachten. Er zijn dus veel kinderen die nog niet aan de beurt zijn. Gaan we die achterstand wel inhalen? Moeten we ons geen zorgen maken om de aanbodkant? En gaan kijken of we daar kunnen vernieuwen? Zodat we weer meer toegankelijk zijn?
Onderzoek interpreteren, het blijft lastige materie. Heb jij veel last van wachtlijsten? Hoe denk jij dat we kunnen werken aan een hoger zwemdiplomabezit?
Webinar: Wachtlijsten 2024
Dinsdag 25 juni geef ik een (gratis) webinar over wachtlijsten. Zijn er in alle zwembaden wachtlijsten? Waar komt dat door? Hoeveel invloed heeft het tekort aan zwembadpersoneel? Wat kunnen we doen om wachtlijsten terug te dringen? Aan de orde komen o.a. de mogelijkheid van schoolzwemmen, watergewenning bij (baby- en) peuterzwemmen en andere mogelijkheden om watergewenning te bevorderen en werken met grote(re) groepen.
Praat je mee? Je kunt je aanmelden door hieronder jouw naam en mailadres achter te laten. Kun je niet meedoen en wil je toch graag kijken of luisteren? Geef je dan ook op, er wordt achteraf een link naar een video-opname gestuurd.
Ik zie je online!
