In de online opleiding Lesgever Zwem-ABC wordt de vraag gesteld: ‘Wat vind jij van het C-diploma? Moet ieder kind dat halen? Zou je iets aan het examenprogramma willen veranderen? Waarom wel of niet?’
Belangrijke vragen vind ik dat, ik blijf steeds nieuwsgierig naar het antwoord. Een antwoord dat ik regelmatig lees, is in de trant van ‘ik vind het C-diploma een goede logische laatste stap in de doorstroming van ZwemABC. Ik zou er wel meer survivalaspecten in willen hebben en meer introductie naar de verschillende watersporten. Iets met een roeibootje of eens werpen met de bal zoals bij waterpolo bijvoorbeeld.’
Mijn feedback voelt inmiddels een beetje afgezaagd: ‘maar die dingen die kun je toch gewoon doen?’ Niets staat je als lesgever in de weg. En toch wordt het heel vaak niet gedaan. Waarom niet?
Truc
In het boekje ‘Als een vis in het water’ schreef ik een hoofdstuk met de titel ‘eindtermgericht’. ‘Eindtermgericht denken’ benadert een vaardigheid die kinderen voor het diploma moeten leren als een trucje. Kinderen moeten 10 tellen drijven? Dan drijven we 10 tellen met z’n allen. Kinderen moeten voor het C-diploma drijven met een hulpmiddel (HELP-houding)? Prima, hier is een bal en we gaan oefenen.
Lesgeven op deze manier is behoorlijk eenzijdig en ook best wel saai. En een ‘eindterm’ is toch een middel om te toetsen of een kind het doel van het leren zwemmen heeft bereikt? Een eindterm is niet het doel ‘op zich’, het oefenen van deze vaardigheid kan met veel meer variatie en afwisseling. Het meest leren kinderen als je de vaardigheid toepast in verschillende situaties.
Toepassen
Je kunt kinderen leren dat drijven kan worden gebruikt om even uit te rusten. Combineer het daarom eens met het zwemmen: ‘als je moe wordt, ga je maar even drijven’ of ‘als je bij die pion bent, mag je even drijven’ of ‘als ik fluit (klap, zing), ga je drijven’. Probeer eens of je het 10 tellen kunt volhouden!
Drijven in een zwembad is iets anders dan drijven in de zee. Neem de kinderen eens mee naar het recreatiebad en laat ze daar drijven in de stroming of zet de golven een keer aan. ‘Kun je nu óók 10 tellen drijven?’
HELP-houding
In de BREZ (bepalingen, richtlijnen en examenprogramma’s zwemdiploma’s) staat o.a.: ‘de HELP-houding zorgt er voor dat de afkoeling in koud water aanzienlijk vermindert. Hierdoor verdubbelt de overlevingstijd. Het drijvende voorwerp maakt het uitvoeren van de houding gemakkelijker. ‘De HELP-houding hoeft helemaal niet met een bal te worden uitgevoerd. Gooi daarom tijdens de les gewoon eens heel veel verschillende materialen in het water. Denk aan flexibeams en plankjes, gebruik de regenjacks van de kinderen of plastic zakken. Laat de kinderen uitproberen met welk materiaal de HELP-houding het prettigst kan worden uitgevoerd. Hierdoor groeit de betrokkenheid. Er wordt volop geëxperimenteerd en toegepast. Vertel in een verhaal hoe je de HELP-houding kunt gebruiken als je in het water bent gevallen of kramp krijgt. Kinderen zullen veel beter begrijpen waarom ze de vaardigheid leren. En dat draagt bij aan meer veiligheid én plezier.
