‘Schrijven doe je met je ogen’. Een uitspraak van Stef Bos die hij vorige week deed tijdens zijn concert in het theater in Sneek. Hij vertelde dat hij soms over iets ‘wíl’ schrijven en dat het dan juist niet lukt. Zijn boodschap: laat het dan gewoon los en kijk om je heen. Dan komt het onderwerp dat wel past vanzelf naar je toe.
Bij mij kwam het toen een vriendin me op Facebook tipte over dit filmpje. Een baby van 22 maanden die zelfstandig naar de kant kan zwemmen. Look at this!
Realistisch?
Zulke filmpjes heb ik al veel vaker gezien, ze circuleren regelmatig op Facebook. Ik gebruik ze ook in de cursus Bewegen in water voor baby’s en peuters die ik samen met Anky van der Veen geef. We bespreken dan de filmpjes met elkaar. Is wat we zien realistisch? Is dit wat we willen bereiken met babyzwemmen? Is er een markt voor? Moeten we er iets mee? En zo ja, wat dan?
Ik denk dat wat we zien op de filmpjes zeker realistisch is. We hebben te maken met een jong kind dat zich verplaatst in het water, op de rug kan draaien en zelfstandig bij de kant kan komen. Als we het hebben over de eerste stappen op weg naar zwemveiligheid is dat wat we willen bereiken. In mijn tips voor ouders noem ik dit dé proef voor (basis) zwemveiligheid.
Doel van baby-peuter zwemmen
Dus ja, het is mogelijk. Hele jonge kinderen kunnen die proef uitvoeren. Maar is dit het doel van baby-peuter zwemmen? Willen we de activiteit op die manier profileren? We weten dat er lessen voor baby’s worden gegeven waar het zelfstandig draaien naar de rug en voortbewegen centraal staat. Er wordt intensief geoefend en ouders moeten ook blijven oefenen. Ik ben daar geen voorstander van.
Anky en ik hanteren de volgende definitie: Baby-peuter zwemmen is een activiteit waarbij een kind in de leeftijd van 0 tot 4 jaar op een speelse manier en met behulp van de ouder leert om te gaan met water, waardoor de zelfredzaamheid van dit kind wordt verbeterd.
‘Jezelf leren redden’ is wel degelijk een doel. Als je kijkt naar de opdrachten in een ‘baby-peuterles’ zijn ze stuk voor stuk terug te voeren naar basiselementen zoals ‘te water gaan’, ‘onder water gaan’, ‘drijven en voortbewegen’ en ‘survival’. Net zoals in de gewone zwemlessen. Alleen is het bereiken van bepaalde vaardigheden niet het belangrijkste van de activiteit. We pretenderen niet dat kinderen zwemveilig worden (maar we werken er wel aan). De baby’s en peuters ontwikkelen zich en leren zich vertrouwd te voelen met het water en zichzelf te verplaatsen. De ouders spelen hierbij een belangrijke rol. Als de kinderen eraan toe zijn, zijn ze in staat om de hiervoor genoemde proef uit te voeren. Soms is dat wanneer een kind 2 jaar is, soms duurt dat langer.
Kans om ouders te informeren
Een nadeel van de filmpjes die we op internet zien is dat de baby’s en peuters zo ‘goed’ zijn, dat ouders gemakkelijk kunnen denken: dat wil ik ook, dan is mijn kind veilig in het water! En dat laatste is volgens mij absoluut niet waar. De lessen voor baby’s en peuters zijn bij uitstek geschikt om ouders te informeren over zwemveiligheid en de gevaren die water met zich meebrengt. Onze boodschap voor de ouders is: hoe oud je kind ook is, zorg ervoor dat je het nooit uit het oog verliest. Want wat ze ook leren tijdens de lessen, ze zijn veel te jong om zich zelfstandig te kunnen redden.
Een ander nadeel van zwemveiligheid of zelfredzaamheid als ultiem doel is dat het zo doelgericht is. Dat klinkt een beetje vreemd, maar er zijn genoeg filmpjes te vinden waarin duidelijk wordt dat de baby’s de manier waarop ze les krijgen niet heel prettig vinden. De baby’s huilen en dat voelt voor mij vaak heel logisch. Er wordt heel veel van hen gevraagd. Wat betekent dat voor hun beleving? Voelen ze zich angstig en onveilig? Naar deze onbewuste processen is nog nooit onderzoek gedaan.
Wennen aan water met plezier
Ik denk dat de manier waarop jonge kinderen kennis maken met water en zwemmen van groot belang is. Het moet veilig en prettig zijn, aansluiten bij de ontwikkeling, daarom speels zijn en het zelfvertrouwen stimuleren. Dan volgen het leren en de ontwikkeling als vanzelf. En kunnen kinderen heel gemakkelijk doorstromen naar de échte zwemles waar hun vaardigheden weer verder ontwikkelen.
Wanneer je lessen voor baby’s en peuters verzorgt is het dus belangrijk dat je weet welke oefeningen je kinderen kunt laten doen. Maar nog belangrijker is dat je weet hoe je de beleving van kinderen op een positieve manier kunt beïnvloeden. Ook daarom moet je je als lesgever vooral richten op de ouders. Wanneer zij zelfvertrouwen hebben, creëren ze veiligheid voor hun kinderen en kan het plezier beleven in water pas echt tot ontwikkeling komen.
Hoe denk jij over bewegen in water voor baby’s en peuters? Welke doelen streef jij na?
Agenda Propulz.tP
- 13 maart start Bewegen in water met baby’s en peuters in Bussum. Er is nog plaats.
- 11 maart en 5 juni Breinvoorkeuren in Driebergen
- 17 maart Leiding geven in het zwembad
Mooi om te lezen Titeke?
Veiligheid is altijd nummer 1.
Plezier/Ontspanning is 2.
Zijn deze randvoorwaarden goed; dan kan een kindje bewegingservaringen opdoen en leren wat water met hun lichaam doet en hoe ze hiermee om kunnen gaan. Volgens mij is dit de weg naar zelfredzaamheid.
Wat een gew-wel-dig stukje om te lezen.
Dit is exact wat ik doe in ‘mijn’ baby/peuterlessen. Plezier maken, leren door te doen. Gewoon bodem omhoog en kruipen of lopen in het water. Of springen. Hoepeltjes of ringen op de bodem. Kijken wie het durft wie niet. Springen of lopen over een mat. Hé das gek dat wiebelt. Echt een genot om naar te kijken en te geven. In dit stukje tekst krijg ik de bevestiging dat ik goed bezig ben?