Tom Dumoulin deelde afgelopen weekend een video. Hij stopt voorlopig met wielrennen. Hij gaat op zoek naar zijn ‘waarom’, zijn redenen om topsporter te blijven. Hij wil ontdekken wat hij zelf eigenlijk wil.
Bij talkshow ‘M’ analyseerden Thijs Zonneveld en Erik Dijkstra de ontwikkeling van Tom op een mooie manier. Hij is geen wielrenner geworden omdat hij daarvan droomde. Hij belandde een beetje bij toeval (hij werd uitgeloot voor geneeskunde) in de sport en bleek het goed te kunnen. Hij won als bijna ‘vanzelf’ de Giro en toen werd alles anders.
Van plezier naar moeten
Hij werd een idool en heeft zichzelf een beetje verloren. Hij moest voldoen aan verwachtingen die horen bij een sportheld. Want iedereen dacht dat hij na de Giro natúúrlijk de tour ging winnen! Er ontstond prestatiedruk. Van buitenaf, maar ook van binnenuit. Tom wilde gewoon ieder jaar een grote ronde winnen, vond ook wel dat hij dat aan zijn stand verplicht was. Het plezier in het fietsen veranderde in ‘moeten winnen’. Maar als dat niet lukt, wat blijft er dan over?
Prestatiedruk
Prestatiedruk is ‘killing’. Als je een fout maakt en/of niet aan de verwachtingen voldoet, ben je meteen een verliezer. Wanneer je een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt, wordt het nog lastiger. Je wilt anderen niet teleurstellen, waardoor de druk nog groter wordt. Twijfel en onzekerheid liggen op de loer: ‘als ik maar geen fouten maak’, ‘als ik het maar niet verpest’, ‘als ik maar……’.
Hoe zit dat bij jou?
Vanuit Tom Dumoulin is het maar een kleine stap naar jezelf en je eigen manier van les- en leidinggeven. Of naar de kinderen in de zwemles en hun ouders of medewerkers in je team. Iedereen herkent de ervaringen en vragen van Tom Dumoulin, hoewel de één er veel bewuster mee bezig is dan de ander. Weet jij van jezelf of je direct alles goed wilt doen (vergelijk het met winnen, direct resultaat bereiken)? Of weet je dat dat eigenlijk helemaal niet kan en helemaal niet zo handig is?
Als het direct lukt, leer je niks
Natuurlijk, het is heerlijk als alles wat je wilt en doet direct lukt. Maar wat gebeurt er als het een keer niet lukt? Hoe ga je er dan mee om? Ga je dan, net als Tom Dumoulin, krampachtig je best doen om het wél te laten lukken? Baal je van jezelf, denk je negatief, reageer je je af? Laat je je leiden door je eigen verwachtingen en die van de ander? Of lukt het je om bij jezelf te blijven en plezier te blijven houden in het proces.
Als alles direct lukt, ontdek je niet wat jezelf kunt doen om resultaat te bereiken. Je leert eigenlijk niks. Je ontwikkelt wel een beeld van jezelf: bij mij lukt alles. Dat wordt vaak bevestigd door anderen: jij bent een topper! Soms wakkeren anderen de verwachtingen verder aan, de druk wordt verder opgevoerd. Ze vertellen precies wat er moet gebeuren en ook hóe dat precies moet. En wanneer het mislukt en/of je het niet ‘goed’ doet? Dan faal je.
Falen laten verdwijnen
Falen werkt ‘niet meer willen’ of ‘ik stop’ in de hand. Leren doet juist het omgekeerde. Als je ervaart dat iets eerst niet lukt, maar dat het door oefening steeds beter gaat, dan krijg je er lol in. Falen bestaat dan niet. ‘Niet lukken’ is juist essentieel om erachter te komen op welke manieren het beter gaat. Als begeleider van een leer- of veranderingsproces is het je taak (en uitdaging) om anderen te stimuleren in dat ontdekkingsproces. Je kunt taken en opdrachten uitdagend maken, duidelijk zijn in de doelen en verwachtingen onuitgesproken laten. Je kunt de ander vragen stellen, ideeën aandragen om ook eens uit te proberen, steunen in het geloof dat het nóg beter kan en gaat worden, de nadruk leggen op de positieve dingen die er gebeuren in het proces.
Leren met plezier
Dat is de manier van begeleiden waar ik voor sta. Ik zie om me heen hoe lastig het is en trap zelf ook nog regelmatig in de valkuil van hoge verwachtingen. Op zulke momenten word ik onzeker, ontstaat er twijfel en stel ik uit. Maar wat is het een fijn gevoel wanneer ik kan zien dat ik een beetje beter ben geworden. Dan krijg ik veel meer lol, ontstaat er plezier en kosten de dingen die ik doe veel minder energie. Volg je bij mij een opleiding, workshop of begeleidingstraject, dan daag ik je uit om leren leuk te gaan vinden.
Effectieve begeleiding
Erik Dijkstra stak in ‘M’ de hand in eigen boezem. Hij zei: ‘Ik was ook degene die zei: ‘Kom op Tom, je kan het! Gewoon doorzetten’. Het is te hopen dat Tom Dumoulin gaat ontdekken waarom hij wielrennen eigenlijk leuk vindt. Dat hij ondertussen de mensen tegenkomt die hem steunen en weer in zichzelf laten geloven. Zodat hij, als hij weer op de fiets stapt, kan genieten van het proces en het fietsen zélf.
Wil je weten wat jíj́ kunt doen? In de workshop ‘Effectieve feedback in de zwemles’ maak je kennis met de invloed die jij kunt uitoefenen op het beleven van plezier in de zwemles. In de opleiding ‘Leiding geven in het zwembad’ leer je hoe je het werkplezier van jouw teamleden kunt beïnvloeden en samen doelen kunt bereiken.
