Veranderen of innoveren, veel mensen houden er helemaal niet van. Waarom zou je dingen aanpassen? Het gaat toch goed? ‘Laat alles toch alsjeblieft bij het oude’ is hun motto. Je zou kunnen zeggen ‘lekker makkelijk’. Maar ja, het is maar aan welke je kant je staat!
Vis eten
Vorig jaar, tijdens onze vakantie in Zeeland, gingen we een dagje naar Veere. Gezellig wandelen op de weekmarkt en hier en daar iets lekkers scoren. Aan het eind van de markt stond een enorme, brede, viskraam, het was er fors druk. Vis, dat leek ons wel wat. De kinderen wilden kibbeling, wij een broodje haring. Ik sloot aan bij een van de rijen en deed na een tijdje wachten mijn bestelling. De verkoper reageerde enigszins geïrriteerd. ‘De broodjes haring heb ik hier voor u. Voor de kibbeling moet u daar naar toe’. Hij wees naar de andere kant van de kraam. ‘Moet ik dan weer in de rij staan?’, vroeg ik verbaasd. De verkoper keek me een beetje meewarig aan: ‘Ja, dat klopt. Anders moet ik steeds heen en weer lopen en blijf ik aan de gang’.
Gemak voor wie?
Ik was met stomheid geslagen. Door zijn toon, de geïrriteerdheid, bijna neerbuigendheid, maar uiteindelijk vooral ook door de inhoud van de boodschap. De verkoper vond het logisch dat hij niet heen en weer hoefde te lopen. Tegelijkertijd vond hij het heel normaal dat ík nog een keer in de rij zou gaan staan voor de kibbeling. Dat zei ik hem. Maar zijn inlevingsvermogen liet te wensen over, hij haalde zijn schouders op. Ik voelde me inmiddels zo onbegrepen, dat we die dag het eten van vis hebben overgeslagen.
Veranderen?
Hoe zou deze viskraam kunnen innoveren? Het meest simpel, bordjes ophangen waar je wat kunt halen. Dan waren we vooraf op de hoogte van de gang van zaken en hadden we de taken kunnen verdelen. Ze zouden de kraam ook kunnen opsplitsen in losse kramen, dat zou nog meer duidelijkheid geven. Of kunnen werken met een centrale kassa. Eerst betalen, dan je op een bepaald punt je bestelling, die automatisch is doorgegeven, ophalen. Meest modern is om dat dan te digitaliseren. Ik moet opeens denken aan de apotheek in het ziekenhuis en aan het gemeentehuis. Daar kom je voor allerlei verschillende diensten en word je vooraf ‘geselecteerd’. Zo sta je nooit voor de verkeerde balie.
Win-win
Duidelijkheid bieden, verwachtingen managen, zo effectief en plezierig mogelijk resultaat en tevredenheid bereiken. Het zijn sleutelwoorden die leidend kunnen zijn bij innovaties. Ze leveren voordeel voor zowel de koper als aanbieder van een dienst of product. Ik heb het zelf ervaren bij het opleiden van leerlingen. Ik kreeg in de beginjaren van Propulz.tP steeds vaker vragen om individuele leerlingen op te leiden tot Lesgever Zwem-ABC. Geen probleem. Ik stuurde boeken, maakte Skype-afspraken, zorgde voor contact via de telefoon en mail. Veel experimenteren met planningen maken, werkboeken en aanvullende opdrachten. Maar het werkte voor mijn gevoel niet optimaal. Ik had geen overzicht, wat leerde de leerling precies? Las hij alles wat in het boek stond? En was dat dan wel duidelijk? En een leerling die niet zo goed kon structureren, hoe kwam ik daar achter? En hoe kon ik dan het beste helpen? Het kostte al met al veel tijd.
Online opleiden
Uiteindelijk heb ik de opleiding gedigitaliseerd. Alles is ‘online’ te vinden. Er wordt gewerkt met thema’s. Er is, na twee jaar experimenteren, een duidelijke route ontstaan die leidt tot overzicht bij mij én de leerling. Teksten staan in een (digitale) bibliotheek. Opdrachten zijn in een apart thema te vinden. Leerlingen ontvangen een inlogcode en een handleiding en kunnen zelfstandig aan de slag. Ze leren door te lezen, te kijken, te luisteren en te doen. Op het moment dat zij dat willen, in bed, op de bank of actief zittend aan een tafel of bureau. Begeleiding is ‘op maat’. Starten met je opleiding kan op ieder moment. Het gaat allemaal een stuk efficiënter en daardoor zijn de kosten gedaald.
Wennen
Een mooi product, dat online opleiden. Het wordt op vele manieren gebruikt. Tijdens een presentatie bij de Dag van de beroepsopleidingen heb ik deze manieren ingedeeld in de categorieen traditioneel, semitraditioneel en individueel. Welke manier je aanstaat, is afhankelijk van wat je gewend bent, het gemak dat je zoekt en het vertrouwen dat je hebt in een product. Ik krijg reacties als ‘wow, ik kan het helemaal op mijn eigen manier doen, heerlijk’. Maar ook allerlei vragen als ‘kun je me vertellen hoe het precies moet met mijn opdrachten?’, ‘hoeveel tijd moet ik er per week in investeren’? Het product is flexibel en kan veel gemak opleveren, maar dat moet dan wel weer bij je passen.
Toekomst
Hoe ziet een zwembadopleiding er over 10 jaar uit? Ik schat in dat het digitale aandeel in opleidingen enorm gaat stijgen. Online lesmateriaal is heel gemakkelijk up to date te houden. Door te variëren met video, luisterfragmenten, digitale leerspellen en interactieve testjes wordt online leren steeds leuker. Het biedt kansen voor werkgevers, leerlingen en opleiders. Werkgevers kunnen met veel gemak hun eigen personeel opleiden. De theorie wordt (digitaal) uitbesteed, de praktijk vindt plaats in het zwembad. Het opleiden gaat sneller, de kosten gaan omlaag en de eigen werkwijze van het zwembad kan worden opgenomen in het digitale lesmateriaal. Leerlingen kunnen hun eigen opleidingsweg samenstellen en leren op de manier die zij plezierig vinden en die helemaal bij hen past. En opleiders kunnen steeds beter inspelen op de individuele vragen van de leerlingen en komen tot meer verdieping.
Kansen zien is kansen pakken
Ik heb al deze ideeën al een keer uit mogen uitproberen voor verschillende opdrachtgevers. Voor hen leverde het stuk voor stuk gemak op, ook voor de deelnemers aan de opleidingen. Ga op zoek naar het vergroten van je eigen gemak en kijk welke verandering bij je past. Ik ben benieuwd!
Titeke Postma is beweeginspirator. Ze inspireert en vernieuwt. Ze zet je op een originele, creatieve en eigenzinnige manier aan het denken over het leuk(er) maken van bewegen. Zodat bewegers ‘in beweging komen’, met plezier bewegen en daarom niet afhaken maar blijven bewegen.
Ik weet niet zo goed wat ik er van moet vinden. De praktijk en theorie blijft een groot verschil. Het menselijk contact in een opleiding vind ik in een online cursus een gemis. Het kunnen dicuseren over werkwijze of andere zaken van een opleiding worden hier erg mee gemeden.
Een eigen ik ontwikkelen in zo’n opleiding vind ik een gemis. Het toepassen van verhalen van andere doet vaak kijken naar de praktijk enz. Maar is mijn gedachte
Hoi Sylvia,
Bedankt voor je reactie. Dat geeft me de gelegenheid om nog iets meer uit te leggen over een online opleiding. Want er is wel degelijk menselijk contact gedurende deze opleiding. De docent (eigenlijk is het een begeleider/coach) speelt een belangrijke rol. De hoeveelheid begeleiding die de docent geeft is variabel en wordt gekozen door de leerling. De docent ziet altijd de antwoorden van de leerling op de opdrachten en geeft daarop feedback. Voordeel is dat deze feedback altijd individueel is. De docent ziet direct wat de gedachtegang van de leerling is en kan daar op inspelen. Ik zorg zelf altijd voor ’tips om over na te denken’. Daarmee probeer ik de leerling te ’triggeren’ om verder te kijken en een eigen mening te ontwikkelen. Tijdens telefoongesprekken gaan we daar dan verder op in. De docent komt altijd minimaal 1 keer langs in de praktijk. Dat is nodig om de lessen te beoordelen, maar ook daar wordt ruimte genomen voor het geven van feedback en uitwisseling.
Het is vooral afhankelijk van het beginniveau van de leerling en ook de stageplek of er behoefte is aan meer begeleiding. Mijn ervaring is dat veel deelnemers aan de online opleiding bewust kiezen voor de opleiding op maat. Zij zijn in de meeste gevallen zeer gemotiveerd, hebben al enige werkervaring (binnen en/of buiten de zwembadbranche) en weten heel goed wat ze met de opleiding willen bereiken.
Wanneer iemand helemaal nieuw is en geen ervaring heeft in het zwembad is uitwisselen met anderen eigenlijk een must. Een online opleiding is dan niet de eerste opleidingsvorm waar je aan denkt. Deels kan uitwisseling worden gecompenseerd door de begeleiding in het zwembad waar stage wordt gelopen. Het idee van de online-opleiders is om workshops te organiseren voor online deelnemers, zodat de uitwisseling met andere leerlingen ook kan plaatsvinden. Maar in de praktijk is dit nu nog lastig.
Online opleidingen vormen voor mij een product dat helemaal aansluit bij de (oorspronkelijke) trend ‘customizen’. Vandaag de dag willen we graag onze eigen invloed hebben op de producten die we kopen, flexibiliteit staat hoog in het vaandel. Iedereen is vrij om te kiezen wat het beste bij hem past. Online opleiden maakt dat mogelijk.