Is het woord ‘leiding geven’ nog wel van deze tijd? Aan dit woord zit best een dwingende klank: degene die de leiding heeft is de baas, de ander moet volgen. In een tijd waarin het praten over zelfsturing, intrinsiek motiveren en persoonlijke ontwikkeling trendy zijn, lijkt het woord ‘leiding geven’ behoorlijk ouderwets. Kunnen we er niet iets anders voor bedenken?
Leiderschap en macht
Een mooie manier om te kijken wat het woord leiding geven inhoudt is het zoeken naar synoniemen. Het belangrijkste synoniem is ‘managen’ en dat woord heeft op zijn beurt weer heel veel andere synoniemen. Je kunt ze clusteren in groepen. Fiksen, versieren, ritselen, regeren en uitvechten hebben een vrij negatieve klank. Je zou kunnen zeggen dat ze aansluiten bij de klassieke definitie van leiderschap: het beïnvloeden van anderen om hen iets te laten doen wat ze uit zichzelf niet zouden doen. In deze opvatting liggen macht en leiderschap heel dicht bij elkaar (Jaap Boonstra in een artikel over leiderschap)
Leiden om doelen te bereiken
Coördineren, organiseren, arrangeren, leiden en besturen zijn woorden die linken naar wat Boonstra de formele definitie van leiderschap noemt. De leider is dan primair verantwoordelijk voor het formuleren van organisatiedoelen en de manier waarop die doelen worden gerealiseerd. De formele rol van leiders geeft duidelijkheid over verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Formele leiders houden een organisatie of team op koers en zijn aanspreekbaar op resultaten. Passende synoniemen zijn ook loodsen, manoeuvreren, navigeren, laveren en dirigeren.
Leiden is interactie met anderen
Een andere groep synoniemen laat zien dat leiding geven ook te maken heeft met de interactie en zorg voor anderen. Het gaat dan om woorden als zorgen, helpen, hoeden, ontfermen en toezien. Boonstra benoemt dit in de doelgerichte definitie van leiderschap waarin het gaat om het beïnvloeden van anderen om te werken aan een gezamenlijk doel. Het gaat erom de neuzen dezelfde kant op te krijgen. Doelen worden duidelijk en aansprekend geformuleerd en zijn gericht op motiveren om gezamenlijk aan dat doel te werken.
Leiding geven is motiveren en inspireren
De transformationele definitie van leiderschap gaat nog een stapje verder. De leider is dan iemand die anderen motiveert om mee te bewegen. Hij is als een ware een danser die anderen verleidt om mee te bewegen. Dat kan door een aansprekende visie te formuleren, aan te sluiten bij de behoeften van medewerkers en hen te ondersteunen bij het realiseren van hun doelen.
Containerbegrip
Is leiding geven ouderwets? Kunnen we er een ander woord voor bedenken? Uit het voorgaande kun je de conclusie trekken dat leiding geven een soort containerbegrip is. Zo’n woord vervang je niet zomaar. Het bestaat uit verschillende elementen.
Hoe je het ook bekijkt, leiding geven doe je nooit in je eentje. Essentieel is de interactie en het samenspel tussen mensen, waarbij één iemand de leiding heeft en anderen wel of niet bereid zijn om te volgen. Er is sprake van een doel of richting, van beweging en niet van stilstand. Leiding geven gaat om samen veranderen, vernieuwen, verbeteren en resultaat bereiken.
Opleiding Leiding geven in het zwembad
Binnenkort start er weer een opleiding Leiding geven in het zwembad. De essentiële elementen van het containerbegrip Leiding geven passeren in deze opleiding de revue. Hoe dat precies in z’n werk gaat lees je in het e-book ‘Leiding geven in het zwembad’. Je kunt het hieronder downloaden.
Titeke Postma inspireert en vernieuwt. Ze zet je op een originele, creatieve en eigenzinnige manier aan het denken over het leuk(er) maken van bewegen. Zodat bewegers ‘in beweging komen’, met plezier bewegen en daarom niet afhaken maar blijven bewegen.
